Nhiễm trùng là quá trình xâm nhập và tăng trưởng của vi sinh vật trong cơ thể, chẳng hạn như vi khuẩn, virus, nấm men hoặc các loại nấm khác. Nhiễm trùng có thể bắt đầu ở bất cứ đâu trong cơ thể, có thể lan rộng ra toàn thân, và có thể gây ra một số triệu chứng dưới đây:
- Sốt 38 °C trở lên.
- Ớn lạnh
- Ho hoặc đau họng
- Tiêu chảy
- Đau tai, nhức đầu hoặc đau xoang, cứng hoặc đau cổ
- Nổi mẩn trên da
- Xuất hiện vết loét hoặc lớp màng trắng trong miệng hoặc trên lưỡi
- Sưng hoặc đỏ, đặc biệt là ở vị trí ống thông (catheter) đi vào cơ thể
- Xuất hiện máu trong nước tiểu, nước tiểu đục hoặc đau khi đi tiểu
Báo cho bác sĩ nếu bạn có dấu hiệu bị nhiễm trùng. Nhiễm trùng trong quá trình điều trị ung thư có thể là đe dọa tính mạng và cần được can thiệp y tế khẩn cấp. Chắc chắn rằng bạn đã nói chuyện với bác sĩ hoặc y tá trước khi dùng thuốc – ngay cả aspirin, paracetamol, hoặc ibuprofen để hạ sốt. Những thuốc này có thể làm hạ sốt nhưng cũng có thể che giấu các dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng hơn đang xảy ra.
Một số loại ung thư và phương pháp điều trị như hóa trị có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Nguyên do là vì làm giảm số lượng bạch cầu, những tế bào giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Trong suốt quá trình hóa trị, sẽ có lúc trong chu kỳ điều trị, số lượng bạch cầu (đặc biệt là bạch cầu trung tính) giảm thấp và bạn có nhiều nguy cơ bị nhiễm trùng hơn. Căng thẳng, dinh dưỡng kém và ngủ không đủ cũng có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, làm cho khả năng nhiễm trùng cao hơn.
Bạn sẽ được xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng giảm bạch cầu trung tính (số lượng bạch cầu trung tính thấp). Thuốc đôi khi có thể được kê giúp phòng ngừa nhiễm trùng hoặc tăng số lượng các tế bào bạch cầu.
Một số cách phòng ngừa nhiễm trùng
Bác sĩ sẽ nói với bạn về những cách để phòng ngừa nhiễm trùng:
- Rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng. Sử dụng xà phòng và nước ấm để rửa tay thật kỹ, đặc biệt là trước khi ăn. Có thể yêu cầu những người xung quanh rửa tay sạch sẽ.
- Luôn giữ sạch sẽ. Nếu bạn có đặt ống thông tiểu, hãy giữ cho khu vực xung quanh ống thông sạch sẽ và khô ráo. Làm sạch răng của bạn và kiểm tra các vết lở trong miệng hoặc có dấu hiệu khác của nhiễm trùng mỗi ngày. Nếu bạn nhận được dụng cụ cạo hoặc cắt, làm sạch nó kỹ càng. Hãy cho bác sĩ hoặc y tá của bạn biết nếu phần dưới cơ thể bị đau hoặc chảy máu, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Tránh tiếp xúc với vi trùng. Giữ khoảng cách với những người đang bị ốm hoặc cảm lạnh. Tránh tiếp xúc với đám đông và những người vừa tiêm vắc xin, chẳng hạn như vắc xin cho bệnh thủy đậu, bại liệt hoặc sởi. Tuân thủ các hướng dẫn về đảm bảo an toàn thực phẩm; bảo đảm thịt, cá và trứng được nấu chín kỹ. Bảo quản thức ăn ở các điều kiện thích hợp. Bạn nên ăn trái cây và rau củ có thể gọt vỏ, hoặc rửa kỹ tất cả trái cây và rau sống.
Trao đổi với bác sĩ về nhiễm trùng
Chuẩn bị trước những câu hỏi trong lần tái khám kế tiếp của bạn. Cân nhắc thêm những câu hỏi sau vào danh sách các câu hỏi của bạn.
- Tôi có nguy cơ nhiễm trùng trong quá trình điều trị hay không? Khi nào nguy cơ tăng lên?
- Tôi nên làm gì để phòng ngừa nhiễm trùng?
- Tôi nên chú ý những dấu hiệu nhiễm trùng nào?
- Những triệu chứng nào báo hiệu rằng tôi cần được can thiệp y tế khẩn cấp tại phòng cấp cứu? Tôi nên báo ngay cho bạn khi xuất hiện những triệu chứng nào?
Tài liệu tham khảo
Viện ung thư Hoa Kỳ – Thông tin dành cho bệnh nhân https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/side-effects/infection