webadmin Điều trị ung thư có thể gây ra các thay đổi trên da và móng. Nói với bác sĩ để biết những tác dụng phụ mà quá trình điều trị của bạn có thể gây ra. Trong khi xạ trị hoặc hóa trị thường gây ra những vấn đề nhẹ nhàng trên da, những vấn đề này có thể trở nên nghiêm trọng hơn rất nhiều khi bạn thực hiện cấy ghép tế bào gốc, hoặc phương pháp miễn dịch. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn để ý thấy bất kỳ thay đổi nào trên da để kịp thời điều trị.
- Đôi khi xạ trị có thể gây ra các vấn đề trên da ở vị trí xạ trị, tình trạng da có thể khô và bong tróc, ngứa, đỏ hoặc thẫm màu hơn. Da có thể trông có vẻ bị cháy nắng hoặc trở nên sưng tấy hoặc bị phồng rộp. Các vấn đề này có thể phát triển thành loét và trở nên đau hơn, vết thương trở nên ướt và có thể bị nhiễm khuẩn. Đây gọi là phản ứng ẩm.
- Một vài phác đồ hóa trị có thể gây ra các vấn đề trên da, khiến da trở nên khô, ngứa, đỏ và trở nên sẫm màu, hoặc bong tróc. Tình trạng này có thể dễ dàng phát triển thành ban đỏ da hoặc cháy nắng; tình trạng này gọi là nhạy cảm với ánh sáng. Một số người cũng có thể bị thay đổi sắc tố da. Móng tay có thể trở nên sẫm màu và bị nứt, và đau lớp biểu bì. Nếu bạn đã từng xạ trị trước đó, vùng da nơi xạ trị có thể bị đỏ, phồng rộp, bong tróc hoặc bị tổn thương, gọi là hội chứng radiation recall (phản ứng xảy ra khi sử dụng hóa trị sau quá trình xạ trị). Những dấu hiệu của các đáp ứng dị ứng do hóa trị có thể bao gồm những vết ban da hoặc cảm giác nóng xuất hiện đột ngột hoặc nghiêm trọng.
- Cấy ghép tế bào gốc có thể gây ra bệnh ghép chống chủ (GVHD), gây ra các vấn đề về da như phát ban, mụn nước hoặc sừng hóa.
- Một số liệu pháp miễn dịch có thể gây ban da nghiêm trọng và lan rộng. Da có thể bị khô hoặc phồng rộp.
- Một số liệu pháp nhắm đích có thể gây khô da, phát ban và các vấn đề trên móng. Nếu có phát ban, bạn nên nói với bác sĩ trước khi ngưng sử dụng liệu pháp này.
Những câu hỏi có thể đặt ra về những thay đổi trên da và móng
- Tôi có thể có những thay đổi nào trên da và móng, dựa trên phương pháp điều trị ung thư mà tôi đang sử dụng?
- Những triệu chứng nào có thể tự theo dõi tại nhà? Những triệu chứng nào cần được chăm sóc y tế khẩn cấp?
Nếu bạn có ban da diễn tiến nghiêm trọng, lan rộng, phồng rộp hoặc cảm giác đau và đang được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch, hãy gọi cho bác sĩ để nhận được lời khuyên. Đặc biệt, phải thông báo về vấn đề phát ban liên quan đến mắt hoặc niêm mạc, chẳng hạn như trong miệng, gây ra bởi liệu pháp miễn dịch.
Ghi lại tất cả các vấn đề mà bạn cần phải liên lạc với bác sĩ khi nó xuất hiện.
Thay đổi trên da:
- Mụn trứng cá.
- Vết loét do tì đè.
- Phồng rộp.
- Nóng hoặc đau rát trên da.
- Khô da.
- Hội chứng bàn tay – chân (vết ban đỏ mất cảm giác ở lòng bàn tay – chân) .
- Tăng sắc tố da (da sẫm màu hơn trên một số vùng, lưỡi, và khớp).
- Giảm sắc tố da (một vùng da trở nên sáng hơn).
- Ngứa.
- Ung thư biểu mô tế bào vảy (khối u hình vòm).
- Bong tróc da hoặc đóng vảy.
- Nhạy cảm với ánh sáng (dễ bị cháy nắng).
- Phát ban.
- Đỏ da hoặc sạm da.
- Các vết loét trên da gây đau đớn.
- Da sưng tấy.
Thay đổi ở móng:
- Nứt móng.
- Sưng hoặc đau lớp biểu bì.
- Nhiễm trùng móng (viêm quanh móng cấp tính).
- Vàng móng.
Một số cách để phòng ngừa hoặc điều trị các thay đổi nhỏ trên da và móng trong quá trình điều trị ung thư
Nói với bác sĩ để tìm hiểu xem bạn có thể theo dõi và tự điều trị những vấn đề này tại nhà hay không. Tùy vào liệu pháp điều trị bạn đang thực hiện, bác sĩ có thể khuyên bạn thực hiện những biện pháp sau:
- Chỉ sử dụng các sản phẩm dành cho da được khuyến nghị. Sử dụng xà phòng nhẹ dịu cho da. Bạn có thể yêu cầu y tá giới thiệu các sản phẩm da cụ thể. Nếu bạn đang được xạ trị, hãy hỏi về các sản phẩm dành cho da, chẳng hạn như phấn hoặc các sản phẩm ngăn chặn hoặc ức chế tiết mồ hôi mà bạn nên tránh sử dụng trước khi điều trị.
- Phòng ngừa nhiễm trùng. Xạ trị có thể khiến da ở vùng điều trị bị bong tróc, gây đau đớn và ướt. Điều này thường xảy ra ở những vùng da có nếp gấp, chẳng hạn như xung quanh tai, vú hoặc mông của bạn. Cố gắng giữ cho khu vực đó sạch sẽ và khô ráo để tránh nhiễm trùng. Y tá của sẽ nói với bạn về cách làm sạch khu vực đó và có thể cho bạn biết một số loại băng đặc biệt có thể áp dụng cho khu vực đó và/hoặc kháng sinh.
- Dưỡng ẩm cho da. Sử dụng các loại kem hoặc kem dưỡng da được khuyến nghị để tránh da bị khô và ngứa. Da bị kích ứng có thể bị nhiễm trùng. Bạn có thể hỏi về các loại kem hoặc thuốc mỡ đặc biệt dành cho da đang bị khô, ngứa nghiêm trọng, hoặc cảm thấy đau rát.
- Bảo vệ làn da của bạn. Sử dụng kem chống nắng và son dưỡng môi chống nắng. Mặc áo sơ mi dài tay và rộng rãi, quần dài, đội mũ rộng vành khi ra ngoài trời nắng. Nếu bạn đang xạ trị, tránh sử dụng miếng đệm nóng, túi chườm đá hoặc băng gạc trên vùng da điều trị. Bạn có thể giảm tần suất cạo râu và dùng dao cạo râu điện hoặc ngừng cạo nếu da bạn trở nên nhạy cảm và đau rát.
- Phòng ngừa hoặc điều trị da bị khô và ngứa. Tránh các sản phẩm có chứa cồn và hương liệu trong thành phần, vì chúng có thể làm khô hoặc kích ứng da. Y tá có thể đề nghị bạn sử dụng bột yến mạch dạng keo để giảm ngứa. Rút ngắn thời gian tắm hoặc tắm bằng nước ấm, không nóng. Bôi kem dưỡng da hoặc thuốc mỡ được y tá khuyên dùng sau khi lau khô người nhưng da vẫn còn ẩm. Có thể dùng khăn hoặc nước mát để chườm lên vùng da bị khô, ngứa.
- Phòng ngừa hoặc điều trị các vấn đề không nghiêm trọng trên móng. Giữ móng tay sạch sẽ và cắt ngắn để tránh vô tình làm rách móng. Bảo vệ bàn tay và móng bằng cách đeo găng tay khi rửa bát hoặc lau nhà. Tránh làm móng tay và móng chân. Tránh đi giày chật. Hỏi y tá của bạn nếu muốn được giới thiệu một số sản phẩm có thể sử dụng để điều trị các vấn đề ở móng.
- Tìm hiểu về các phương pháp điều trị phát ban trên da gây khó chịu hoặc đau đớn. Đôi khi các vấn đề ở da cần đến sự can thiệp y tế. Ban da có thể được điều trị bằng thuốc dạng kem (corticoid tại chỗ) hoặc bằng thuốc dạng viên uống (corticosteroid đường uống hoặc kháng sinh).
Trao đổi với bác sĩ về những thay đổi có thể xảy ra trên da và móng
Chuẩn bị trước những câu hỏi trong lần tái khám kế tiếp của bạn. Cân nhắc thêm những câu hỏi sau vào danh sách các câu hỏi của bạn.
- Những tác dụng phụ nào liên quan đến da và móng thường gặp đối với một số liệu pháp điều trị mà tôi đang thực hiện?
- Có những biện pháp nào tôi có thể thực hiện để phòng ngừa các triệu chứng này?
- Tối nên thông báo cho bạn khi xuất hiện những triệu chứng nào? Có vấn đề nào cần phải có sự can thiệp y tế khẩn cấp hay không?
- Khi nào những vấn đề này có thể xuất hiện? Và chúng có thể tồn tại trong bao lâu?
- Tôi nên dùng các loại xà phòng và kem dưỡng nào, cả trên da và móng?
- Có các sản phẩm nào trên da và móng mà tôi nên tránh dùng hay không?
- Tôi có nên thăm khám với các bác sĩ da liễu để tìm hiểu thêm một số cách phòng ngừa hoặc điều trị các vấn đề về da hay không?
Tài liệu tham khảo
Thông tin dành cho Bệnh nhân – Viện ung thư Hoa Kỳ https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/side-effects/skin-nail-changes
