Tên thuốc: Metrex, Emthexate PF, Methotrexat “Ebewe”, Methotrexate …
CẢNH BÁO
Đối với tất cả các mục đích sử dụng:
- Một số tác dụng phụ rất nghiêm trọng như suy tủy, suy gan, độc tính trên phổi, nhiễm trùng và độc tính trên da (hội chứng Stevens-Johnson / hoại tử biểu bì nhiễm độc) có thể xảy ra khi dùng thuốc này. Một số tác dụng phụ có thể không biến mất và có thể gây chết người. Bạn cần phải được tư vấn về những độc tính khi sử dụng methotrexat.
- Thuốc này có thể gây ra các độc tính trên thận ở một số bệnh nhân. Bạn nên thông báo cho bác sĩ biết khi có điều gì bất thường.
- Cần phải thường xuyên làm xét nghiệm máu và các xét nghiệm khác theo y lệnh của bác sĩ điều trị để theo dõi và phát hiện các phản ứng phụ.
- Cho bác sĩ biết nếu bạn có vấn đề về thận hoặc cảm thấy ứ nước xung quanh vùng dạ dày hoặc phổi của bạn. Đây là những dấu hiệu gợi ý sự xuất hiện các tác dụng phụ.
- Cho bác sĩ biết nếu bạn đang xạ trị. Điều này có thể gây nguy hại cho mô và xương.
- Đã có những loại ung thư mới xảy ra ở những người dùng thuốc này. Nếu bạn có thắc mắc, hãy trao đổi với bác sĩ.
- Các tác dụng phụ thường được quan sát khi dùng methotrexate là tiêu chảy, đau bụng, nôn mửa hoặc lở miệng. Tuy nhiên, đôi khi đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề về dạ dày hoặc ruột nghiêm trọng và có thể gây nguy hiểm tới tính mạng. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn cảm nhận được bất kỳ dấu hiệu xấu nào. Bạn có thể cần phải ngưng sử dụng methotrexate.
- Một số vấn đề rất nghiêm trọng và đôi khi gây chết người như các vấn đề trên tủy xương, dạ dày và ruột đã xảy ra khi dùng thuốc này đồng thời với các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen hoặc naproxen.
- Không phải tất cả các sản phẩm methotrexate đều được sử dụng để điều trị ung thư. Cần phải thảo luận với bác sĩ về việc dùng thuốc này.
- Thuốc này có thể ảnh hưởng xấu đến thai nhi hoặc sảy thai. Để chắc chắn KHÔNG mang thai, bạn nên thử thai trước khi bạn bắt đầu dùng thuốc này.
- Nếu bạn có thể mang thai, bạn phải sử dụng biện pháp tránh thai trong khi dùng thuốc này và một thời gian sau liều cuối cùng. Hãy hỏi bác sĩ của bạn để sử dụng biện pháp tránh thai trong bao lâu. Nếu bạn có thai, hãy gọi cho bác sĩ của bạn ngay lập tức.
- Nếu bạn tình của bạn có thể mang thai, bạn phải sử dụng biện pháp tránh thai trong khi dùng thuốc này và một thời gian sau liều cuối cùng. Hãy hỏi bác sĩ của bạn để sử dụng biện pháp tránh thai trong bao lâu. Nếu bạn tình của bạn có thai, hãy gọi cho bác sĩ ngay lập tức.
Đối với trị liệu ung thư
- Bệnh nhân ung thư có thể có nhiều nguy cơ mắc phải một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và có thể gây chết người được gọi là hội chứng ly giải khối u (TLS). Cần phải thông báo với bác sĩ.
Đối với các mục đích khác ngoài điều trị ung thư
- Không dùng nếu bạn đang mang thai.
- Thuốc này chỉ được sử dụng khi các loại thuốc khác không thể sử dụng được hoặc không có tác dụng. Thảo luận với bác sĩ của bạn để chắc chắn rằng lợi ích của thuốc này vượt trội hơn các rủi ro mà nó mang lại.
Đối với dùng đường tiêm
- Một số chế phẩm chứa benzyl alcohol. Những chế phẩm này không được dùng cho trẻ sơ sinh hoặc trẻ sơ sinh hoặc có thể không phù hợp với một số đối tượng khác. Thảo luận với bác sĩ để xem liệu chế phẩm này có chứa benzyl alcohol hay không.
Thuốc này được sử dụng để ĐIỀU TRỊ BỆNH gì?
- Để điều trị ung thư.
- Để điều trị một số loại viêm khớp.
- Để điều trị một số loại bệnh vẩy nến.
- Có thể được sử dụng cho những lý do khác. Bạn nên thảo luận với bác sĩ.
Tôi cần thông báo với bác sĩ những thông tin gì TRƯỚC KHI bắt đầu sử dụng thuốc?
Đối với tất cả chế phẩm
- Nếu bạn bị dị ứng với methotrexate hoặc bất kỳ phần nào của loại thuốc này; hoặc bất kỳ loại thuốc, thực phẩm hoặc chất nào khác, hãy thông báo với bác sĩ của bạn về tình trạng dị ứng đó và những dấu hiệu đã xuất hiện.
- Nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào sau đây: Bệnh tủy xương (như số lượng bạch cầu thấp, số lượng tiểu cầu thấp hoặc thiếu máu), nghiện rượu, bệnh gan hoặc hệ thống miễn dịch kém.
- Nếu bạn đang cho con bú: Không cho con bú trong khi bạn dùng thuốc này. Bạn cũng có thể cần tránh cho con bú một thời gian sau liều cuối cùng của bạn. Thảo luận với bác sĩ của bạn để xem liệu bạn có cần tránh cho con bú sau liều cuối cùng của bạn hay không.
Đối với thuốc dạng viên
- Nếu bạn không thể nuốt viên nén.
Đây không phải là danh sách tất cả các loại thuốc hoặc các vấn đề sức khỏe tương tác với thuốc này.
Báo với bác sĩ và dược sĩ về tất cả các loại thuốc đang dùng (thuốc kê đơn hoặc không kê đơn (OTC), các sản phẩm từ thiên nhiên, vitamin) và các vấn đề sức khỏe. Việc kiểm tra là cần thiết để đảm bảo tính an toàn khi sử dụng đồng thời các thuốc này với nhau và không ảnh hưởng đến các vấn đề sức khỏe của bạn. Không tự ý dùng thuốc, ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng của bất kỳ loại thuốc nào mà không thông qua bác sĩ.
Một số điều tôi cần biết hoặc làm KHI DÙNG THUỐC này là gì?
Đối với tất cả chế phẩm:
- Thông báo cho tất cả các nhân viên y tế của bạn (bác sĩ, y tá, dược sĩ, nha sĩ) biết rằng bạn đang dùng thuốc này.
- Tránh lái xe và làm các công việc yêu cầu sự tập trung cho đến khi bạn nhận thấy loại thuốc này ảnh hưởng đến bạn như thế nào.
- Bạn có thể có nhiều khả năng bị nhiễm trùng hơn. Nên rửa tay thường xuyên. Và tránh xa những người bị nhiễm trùng, cảm lạnh hoặc cúm.
- Gọi cho bác sĩ của bạn ngay lập tức nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào như sốt, ớn lạnh, các dấu hiệu giống cúm, đau họng nặng, đau tai hoặc xoang, ho, có nhiều đờm hơn hoặc thay đổi màu sắc của đờm, đau rát khi đi tiểu, vết loét hoặc vết thương không lành.
- Bạn có thể dễ bị chảy máu hơn. Hãy cẩn thận và tránh bị thương. Nên sử dụng bàn chải đánh răng mềm và máy cạo râu điện.
- Gọi cho bác sĩ của bạn ngay lập tức nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của các vấn đề về chảy máu, chẳng hạn như bầm tím; phân màu đen hoặc màu nhựa đường hoặc có máu; chảy máu chân răng; tiểu ra máu; ho ra máu; các vết thương mất nhiều thời gian để cầm máu; cảm thấy chóng mặt; cơ thể rất mệt mỏi hoặc yếu ớt; chảy máu cam; đau hoặc sưng tấy; nôn ra máu hoặc trông có màu như bã cà phê; đau đầu rất nặng.
- Thông báo với bác sĩ của bạn trước khi tiêm bất kỳ loại vắc xin nào. Việc sử dụng một số loại vắc xin với thuốc này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc làm mất tác dụng của vắc xin.
- Thông báo với bác sĩ của bạn trước khi bạn uống dùng rượu, bia.
- Bạn có thể dễ bị nhạy cảm với ánh sáng mặt trời. Nên tránh ánh nắng mặt trời, đèn chiếu sáng và giường tắm nắng. Sử dụng kem chống nắng, mặc quần áo và kính mắt để bảo vệ bạn khỏi ánh nắng mặt trời. Hãy tuân thủ các yêu cầu của bác sĩ.
- Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn đổ quá nhiều mồ hôi, mất nước, nôn mửa, tiêu chảy, cảm thấy không đói hoặc khát nhiều hơn.
- Các vấn đề về hệ thần kinh có thể nghiêm trọng đã xảy ra với thuốc này. Nó có thể kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn hoặc dài. Những vấn đề về hệ thần kinh này có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, không thuyên giảm và có thể gây chết người. Nếu bạn có thắc mắc, hãy thảo luận với bác sĩ.
- Nếu bạn từ 65 tuổi trở lên, hãy sử dụng thuốc này một cách cẩn thận. Bạn có thể gặp nhiều tác dụng phụ hơn.
- Thuốc này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Điều này có thể dẫn đến việc không thể mang thai hoặc mất cơ hội làm bố. Nếu điều này xảy ra, chưa có dữ liệu cho biết liệu rằng khả năng sinh sản có trở lại bình thường hay không.
- Nếu bạn trễ kinh, quan hệ tình dục không an toàn hoặc nghĩ rằng biện pháp tránh thai của bạn không có tác dụng, hãy gọi cho bác sĩ ngay lập tức.
Đối với trị liệu ung thư:
- Nếu bạn đang dùng một chế phẩm có axit folic hoặc axit folinic trong đó, hãy thông tin đến bác sĩ của bạn. Nó có thể làm cho thuốc này không hoạt động tốt.
Một số tác dụng phụ mà tôi cần gọi cho bác sĩ ngay lập tức là gì?
CẢNH BÁO / THẬN TRỌNG: Tuy hiếm gặp nhưng một số người có thể gặp các tác dụng phụ rất nghiêm trọng và đôi khi có thể dẫn đến tử vong. Thông báo với bác sĩ hoặc đến bệnh viện ngay lập tức nếu có xuất hiện bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào sau đây:
Đối với tất cả các mục đích sử dụng thuốc này:
- Các dấu hiệu của phản ứng dị ứng, như phát ban; nổi mề đay; ngứa; da đỏ, sưng, phồng rộp, hoặc bong tróc trên da có hoặc không kèm theo sốt; thở khò khè; tức ngực hoặc căng cứng cổ họng; khó khăn khi thở, nuốt hoặc nói chuyện; khàn giọng bất thường; hoặc sưng miệng, mặt, môi, lưỡi, hoặc cổ họng.
- Các dấu hiệu của vấn đề về tuyến tụy (viêm tuyến tụy) như đau dạ dày dữ dội, đau lưng nặng, dạ dày khó chịu dai dẳng hoặc nôn mửa.
- Các dấu hiệu của các vấn đề về thận như không thể đi tiểu, thay đổi lượng nước tiểu, tiểu ra máu hoặc tăng cân bất thường.
- Các dấu hiệu của các vấn đề về gan như nước tiểu sẫm màu, cảm thấy mệt mỏi, không đói, đau bụng hoặc đau dạ dày, phân màu nhạt, nôn, vàng da hoặc mắt.
- Các dấu hiệu của các vấn đề về phổi hoặc hô hấp như thở hụt hơi hoặc các vấn đề khó thở khác, ho, hoặc sốt.
- Các dấu hiệu của các vấn đề về thần kinh như bỏng rát, tê hoặc cảm giác ngứa ran bất thường; cảm thấy yếu đuối; hoặc không thể cử động một phần cơ thể (liệt).
- Các dấu hiệu của phản ứng da nghiêm trọng (hội chứng Stevens-Johnson) như da đỏ, sưng, phồng rộp hoặc bong tróc (kèm hoặc không kèm theo sốt); mắt đỏ hoặc bị kích thích; lở miệng, cổ họng, mũi hoặc mắt.
- Mẫn đỏ trên da.
- Chóng mặt ở mức độ rất nặng hoặc ngất xỉu.
- Co giật.
- Cảm thấy bối rối.
- Buồn ngủ.
- Thay đổi thị lực.
- Đau xương.
- Sưng, nóng, tê, thay đổi màu hoặc đau ở chân hoặc cánh tay.
- Yếu một bên cơ thể, khó nói hoặc suy nghĩ, rối loạn thăng bằng, xệ một bên mặt hoặc mờ mắt.
- Đau đầu.
- Cứng cổ.
Đối với trị liệu ung thư:
- Dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng được gọi là hội chứng ly giải khối u (TLS), biểu hiện như nhịp tim nhanh hoặc bất thường; bất tỉnh; khó đi tiểu; yếu cơ hoặc chuột rút; đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, hoặc không thể ăn; hoặc cảm thấy uể oải.
Một số tác dụng phụ khác của thuốc này là gì?
Tất cả các loại thuốc cũng có thể gây ra tác dụng phụ. Tuy nhiên, nhiều người không xuất hiện các tác dụng phụ này hoặc chỉ có tác dụng phụ nhẹ. Hãy gọi cho bác sĩ của bạn hoặc nhận trợ giúp y tế nếu bạn có bất kỳ tác dụng phụ nào trong số này hoặc bất kỳ tác dụng phụ nào khác làm phiền bạn hoặc kéo dài không biến mất:
- Không đói.
- Rụng tóc.
- Cảm thấy chóng mặt, mệt mỏi hoặc yếu ớt.
- Đau bụng.
- Dấu hiệu của cảm lạnh thông thường.
Đây không phải là tất cả các tác dụng phụ có thể xảy ra. Nếu bạn có thắc mắc về các tác dụng phụ, hãy gọi cho bác sĩ của bạn để được tư vấn.
Thuốc này SỬ DỤNG như thế nào là tốt nhất?
Sử dụng thuốc này theo chỉ định của bác sĩ. Đọc tất cả thông tin được cung cấp cho bạn và làm theo tất cả các hướng dẫn một cách cẩn thận.
Đối với tất cả các mục đích sử dụng:
- Liều lượng và tần suất bạn dùng thuốc sẽ dựa trên vấn đề sức khỏe đang được điều trị. Thuốc này KHÔNG BAO GIỜ được dùng hàng ngày trừ khi được sử dụng điều trị cho một số loại ung thư. Sai sót chết người đã xảy ra khi loại thuốc này được sử dụng sai cách. Hãy chắc chắn rằng bạn biết cách dùng thuốc này. Nếu bạn không nắm chắc liều lượng và tần suất dùng thuốc của bản thân, hãy liên lạc với bác sĩ của bạn.
- Việc sử dụng thuốc này có thể thay đổi dựa trên kết quả xét nghiệm máu, tác dụng phụ, và hiệu quả của thuốc.
- Bạn sẽ cần phải rất cẩn thận đặc biệt khi sử dụng thuốc này. Kiểm tra với bác sĩ hoặc dược sĩ để xem cách sử dụng loại thuốc này là đúng chưa.
- Uống nhiều nước không chứa caffeine trừ khi được bác sĩ yêu cầu uống ít nước hơn.
Dung dịch uống:
- Đo liều lượng thuốc cần uống cẩn thận. Bạn nên sử dụng các thiết bị đo lường đi kèm với thuốc. Nếu không có, hãy hỏi dược sĩ một thiết bị khác để đong loại thuốc này một cách chính xác.
- Không sử dụng muỗng cà phê hoặc muỗng canh gia dụng để đo lường khi sử dụng thuốc này. Việc đó có thể dẫn đến liều lượng thuốc quá cao.
Tiêm (dưới da):
- Thuốc được tiêm vào phần da có nhiều mỡ ở mặt trên của đùi hoặc vùng bụng.
- Nếu bạn định tự tiêm cho mình, bác sĩ hoặc y tá của bạn sẽ hướng dẫn bạn cách tiêm.
- Không tiêm vào da nằm trong bán kính 5,08 cm tính từ rốn.
- Không sử dụng nếu dung dịch tiêm bị vẩn đục, bị rò hoặc có các hạt.
- Không tiêm lên vùng da bị kích ứng, mềm, thâm tím, đỏ, có vảy, cứng, có sẹo, hoặc có vết rạn da.
- Nếu bạn không chắc liệu mình đã tiêm liều lượng hợp lí hay chưa hoặc nếu bạn gặp khó khăn khi tiêm, hãy trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn trước khi sử dụng liều khác.
- Vứt kim tiêm vào hộp vứt bỏ kim tiêm. Không sử dụng lại kim tiêm hoặc các vật dụng khác. Khi hộp đầy, hãy xử lí nó theo tất cả các quy tắc ở bệnh viện. Trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào.
Tất cả các chế phẩm dùng đường tiêm khác:
- Thuốc được TIÊM VÀO CƠ hoặc TĨNH MẠCH.
- Có thể tiêm một mũi vào dịch tủy sống.
Tôi phải làm gì nếu tôi bỏ lỡ một liều?
- Gọi cho bác sĩ của bạn để biết phải làm gì tiếp theo.
Làm cách nào để bảo quản và / hoặc vứt bỏ loại thuốc này?
Dung dịch uống:
- Bảo quản dung dịch thuốc trong tủ lạnh hoặc ở nhiệt độ phòng. Nếu được bảo quản ở nhiệt độ phòng, hãy vứt bỏ bất kỳ phần nào mà không sử dụng sau 2 tháng.
- Đậy chặt nắp.
- Không đông lạnh dung dịch thuốc.
- Bảo vệ khỏi nhiệt độ.
Viên nén và tiêm (dưới da):
- Bảo quản ở nhiệt độ phòng, nơi khô ráo và tránh ánh sáng. Không bào quản trong phòng tắm.
- Không đông lạnh thuốc.
Tất cả các sản phẩm tiêm khác:
- Nếu bạn cần bảo quản thuốc này ở nhà, hãy nói chuyện với bác sĩ, y tá hoặc dược sĩ của bạn về cách bảo quản thuốc.
Đối với tất cả sản phẩm:
- Đặt thuốc ở một nơi an toàn. Để thuốc ngoài tầm với của trẻ em và vật nuôi.
- Vứt bỏ thuốc không sử dụng hoặc thuốc đã hết hạn sử dụng. Không xả xuống bồn cầu hoặc đổ xuống cống trừ khi bạn được yêu cầu làm như vậy. Trao đổi với dược sĩ của bạn nếu bạn có thắc mắc về cách tốt nhất để loại bỏ thuốc. Có thể có các chương trình thu hồi thuốc trong khu vực của bạn.
Thông tin chung về thuốc
- Nếu các triệu chứng hoặc vấn đề sức khỏe của bạn không thuyên giảm hoặc nếu chúng trở nên tồi tệ hơn, hãy gọi cho bác sĩ của bạn.
- Không dùng chung thuốc của bạn với người khác và không dùng thuốc của người khác.
- Một số loại thuốc có thể có một tờ thông tin bệnh nhân khác. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào về loại thuốc này, vui lòng trao đổi với bác sĩ, y tá, dược sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác của bạn.
- Nếu bạn cho rằng mình đã dùng quá liều, liên hệ cho trung tâm kiểm soát chất độc hoặc đến cơ sở y tế. Và sẵn sàng cung cấp tất cả các thông tin về những gì bạn đã sử dụng, liều lượng và thời điểm sử dụng.
Lưu ý: Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của Bác sĩ chuyên môn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Tờ hướng dẫn sử dụng thuốc methotrexate
- https://www.uptodate.com/contents/methotrexate-patient-drug-information. Truy cập ngày 06/9/2021