minhkdbvcr Một số phương pháp điều trị ung thư gây ra các bệnh thần kinh ngoại biên, kết quả của việc tổn thương các dây thần kinh ngoại vi. Những dây thần kinh này mang thông tin từ não đến các bộ phận khác của cơ thể. Những tác dụng không mong muốn phụ thuộc vào dây thần kinh bị ảnh hưởng (cảm giác, vận động hoặc tự động).
Tổn thương dây thần kinh cảm giác (dây thần kinh giúp cảm nhận cảm giác đau, nóng, lạnh và áp lực) có thể gây ra:
- Ngứa ran, tê hoặc cảm giác kim châm ở lòng bàn chân và bàn tay có thể lan rộng ra chân và tay.
- Không có khả năng cảm nhận cảm giác nóng hoặc lạnh, chẳng hạn như bếp nóng.
- Không cảm thấy đau, chẳng hạn như vết cắt hoặc vết loét ở bàn chân.
Tổn thương dây thần kinh vận động (dây thần kinh giúp các cơ hoạt động):
- Yếu hoặc đau cơ. Bạn có thể bị mất thăng bằng một cách dễ dàng. Cũng có thể khó cài cúc áo hoặc mở nắp lọ.
- Rung giật cơ, chuột rút hoặc teo cơ, cơ bắp bị hao mòn (nếu bạn không sử dụng cơ thường xuyên).
- Khó nuốt hoặc thở (nếu cơ ngực của bạn hoặc cơ cổ bị ảnh hưởng).
Tổn thương dây thần kinh tự động (dây thần kinh kiểm soát các chức năng như huyết áp, tiêu hóa, nhịp tim, nhiệt độ, và tiểu tiện) có thể gây ra:
- Thay đổi tiêu hóa như táo bón hoặc tiêu chảy.
- Chóng mặt hoặc cảm giác muốn ngất, do tụt huyết áp.
- Vấn đề tình dục; nam giới bị rối loạn cương dương và nữ giới có thể không đạt được cực khoái.
- Vấn đề về mồ hôi (đổ mồ hôi quá nhiều hoặc quá ít).
- Các vấn đề về tiểu tiện, chẳng hạn như rò rỉ nước tiểu hoặc không thể làm rỗng bàng quang.
Nếu bạn bắt đầu nhận thấy bất kỳ vấn đề nào được liệt kê ở trên, hãy nói ngay với bác sĩ. Chẩn đoạn và điều trị sớm những vấn đề này là cách tốt nhất để kiểm soát chúng, ngăn những diễn tiến xấu, đồng thời giảm đau và các biến chứng khác.
Một số cách để phòng ngừa hoặc điều trị những vấn đề liên quan đến dây thần kinh
Bạn có thể được khuyên:
- Tránh để té ngã. Nhờ ai đó giúp bạn để tránh bị ngã xung quanh nhà. Di chuyển thảm ra khỏi lối đi của bạn để bạn không vấp phải chúng. Đặt các thanh vịn trên tường và trong phòng tắm, để bạn có thể bám vào chúng và đảm bảo thăng bằng. Đặt áo choàng tắm dưới vòi hoa sen hoặc trong bồn tắm. Mang giày chống trượt với đế mềm. Đứng dậy từ từ sau khi ngồi hoặc nằm, đặc biệt nếu bạn cảm thấy chóng mặt.
- Cẩn thận hơn trong nhà bếp và phòng tắm. Sử dụng giá đỡ nồi trong nhà bếp để bảo vệ tay tránh bị bỏng. Cẩn thận khi sử dụng dao hoặc vật sắc nhọn. Nhờ ai đó kiểm tra nhiệt độ nước, đảm bảo rằng không quá nóng.
- Bảo vệ bàn tay và bàn chân của bạn. Mang giày, cả bên trong và bên ngoài nhà. Kiểm tra cánh tay, chân và bàn chân của bạn để tìm vết cắt hoặc trầy xước mỗi ngày. Khi trời lạnh, cần mặc quần áo ấm để bảo vệ tay chân.
- Yêu cầu giúp đỡ và làm mọi thứ một cách chậm rãi. Hãy để mọi người giúp bạn khi cần thực hiện những những hoạt động khó. Thực hiện mọi thứ một cách chậm rãi và cho bản thân thời gian để làm việc.
- Thuốc giảm đau và thực hành y học thay thế. Bạn có thể được chỉ định các thuốc giảm đau. Đôi khi các phương pháp như châm cứu, xoa bóp, vật lý trị liệu, yoga và các phương pháp khác cũng có thể giúp ích. Nói với bác sĩ để nhận những lời khuyên phù hợp.
Trao đổi với bác sĩ
Chuẩn bị trước những câu hỏi trong lần tái khám kế tiếp của bạn. Cân nhắc thêm những câu hỏi sau vào danh sách các câu hỏi của bạn.
- Những triệu chứng hoặc vấn đề nào tôi có thể gặp phải? Trường hợp nào tôi nên thông báo ngay cho bạn?
- Khi nào thì những vấn đề này sẽ xảy ra? Và có thể kéo dài trong bao lâu?
- Những loại thuốc, phương pháp điều trị, và thực hành can thiệp tâm trí – cơ thể nào có thể làm tôi cảm thấy tốt hơn?
- Những điều tôi cần làm để cảm thấy tốt hơn? Tôi cần cẩn trọng những điều gì để giữ an toàn cho bản thân?
- Tôi nên đến gặp chuyên gia nào để có được thêm những lời khuyên hữu ích?
Tài liệu tham khảo
Viện ung thư Hoa Kỳ – Thông tin dành cho bệnh nhân https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/side-effects/nerve-problems
